شتابدهندهها ساختارهایی هستند که بر روی استارتاپها و کسبوکارهای نوپا سرمایهگذاری میکنند. شتابدهندهها در مدت زمان محدودی که تیمهای دارای ایده و توانمند را میزبانی میکنند، امکاناتی نظیر فضای کار اشتراکی، سرمایهگذاری اولیه، مربیگری و منتورینگ، آموزشهای کسبوکار و سایر خدمات فنی و تجاری را در اختیار تیمهای استارتاپی قرار میدهند و در قبال این خدمات، درصد کمی از سهام شرکتهای نوپا را دریافت میکنند. با توجه به اینکه اکثریت سهام شرکت نوپا در اختیار بنیانگذاران استارتاپ باقی میماند، تصمیمگیریهای اصلی و انتخاب مسیر آتی شرکت در اختیار ایشان بوده و مشاورههای مربیان و شتابدهنده در ادامۀ مسیر، کمککنندۀ استارتاپ خواهد بود. یکی از اهداف اصلی شتابدهنده، شتابدهی به توسعه محصول اولیۀ استارتاپ و موفقیت آن در بازار در دورۀ شتابدهی است به نحوی که محصول برای سرمایهگذاران به قدری جذاب باشد که مجاب شوند بر روی آن سرمایهگذاری کنند.
به طور کلی میتوان گفت شتابدهنده مرکزی است که امکان رشد سریع و صحیح شرکتهای نوپای زیرمجموعه خود را مهیا میسازد. از آنجایی که تعداد قابل توجهی از صاحبان ایدهها و نوآوریها از توانایی و قدرت مالی کافی یا دانش و شبکۀ بازاریابی کافی برای توسعۀ کسبوکار خود برخوردار نیستند، شتابدهنده مجموعهای از خدمات مورد نیاز را برای رشد یک کسبوکار نوپا در اختیار استارتاپ قرار میدهد. این خدمات شامل موارد زیر است:
- در اختیار قرار دادن سرمایۀ اولیه به هر استارتاپ
- برگزاری کارگاهها و دورههای آموزشی تخصصی متناسب با نیاز استارتاپها
- در اختیار قرار دادن محیط کاری مناسب و پویا
- مربیگری و استفاده از تجربیات مربیان و کارآفرینان برتر
در حقیقت، اصلیترین رسالت شتابدهنده، تقویت یک شرکت نوپا و تبدیل آن به شرکتی است که بعد از خروج شتابدهنده بتواند به تنهایی در بازار رقابت نموده و رشد کند.
مراکز رشد نیز سازمانهایی هستند که تسهیلاتی را برای شرکتهای نوپا فراهم میآورند تا موانع و چالشهای پیش روی راهاندازی کسبوکار را برای این بنگاهها برطرف سازند. این مراکز معمولاً بر روی استارتاپها سرمایهگذاری نمیکنند و خدماتی همچون ایجاد شبکۀ ارتباطات انسانی، کمک به بازاریابی، تسهیل امور مالی و حسابداری، برگزاری دورههای آموزشی، مشاوره و فضای کار در اختیار استارتاپ قرار میدهند. منبع درآمد مراکز رشد عموماً از محل اجاره و دستمزدی است که بابت فضای کار و خدمات کسبوکاری دریافت میکنند اما یک شتابدهنده با سرمایهگذاری در کسبوکارها بخشی از سهام آنها را دریافت میکند و با رشد ارزش سهام و فروش آن در سالهای آتی که ناشی از رونق و رشد تدریجی کسبوکار است، منفعت کسب میکند. همچنین دورۀ همکاری مرکز رشد با استارتاپها معمولاً طولانیتر از دورۀ همکاری شتابدهندهها است زیرا در صورت نبود چشمانداز مثبتی از آیندۀ استارتاپ، منافع شتابدهنده حکم میکند که سریعتر از آن خارج شود.
امید امیننیلی (مدیر شتابدهی شتابدهندۀ فراز)
منبع: کتاب «سرمایهگذاری جسورانه و ارزشگذاری استارتاپ» تألیف امیرسینا جیرفتی و جواد عشقینژاد از انتشارات بورس