انواع شتابدهنده
انواع مختلف شتابدهنده به دنبال ایجاد اکوسیستم استارتاپی بوجود آمدند آنجا بود که صاحبان ایده و نیروهای جوان جهت جذب سرمایه به این شرکتها گرایش پیدا کردند
و در حال حاضر شرکتهای استارتاپی میتوانند بر اساس نوع فعالیت و همینطور نیاز خود از بین انواع مختلف شتابدهنده مناسبترین گزینه را انتخاب کنند.
دسته بندی انواع شتابدهنده:
پس ظهور Y Combinator به عنوان اولین شتابدهنده در سال 2005، تعداد زیادی شتابدهنده بوجود آمد که هریک از این شتابدهندهها بر اساس نوع فعالیتشان، در 4 دسته مخلتف قرار گرفتند. بهخاطر داشته باشید با تقسیم بندی شتابدهندهها به هیچ عنوان قصد تفکیک این مفاهیم را نداریم. برای مثال یک شتابدهنده عمومی همزمان میتواند شتابدهنده شرکتی نیز باشد.
پیش از مطالعه ادامه مقاله باید بدانید شتابدهنده چیست؟ برای دانستن پاسخ این سوال اینجا کلیک کنید.
- شتابدهنده عمومی
- شتابدهده تخصصی
- شتابدهنده سازمانی
- شتابدهنده آنلاین
اگر بخواهیم شتابدهندهها را بر اساس زمینه فعالیت تقسیم بندی کنیم میتوانیم به دو گروه شتابدهنده عمومی و تخصصی اشاره کنیم.
شتابده عمومی:
همانطور که از عنوان پیداست، شتابدهنده عمومی بر موضوع خاصی تمرکز ندارد و به صورت عمومی همهی تیمهای درخواست کننده را بررسی و خدمات خود را به آنها ارائه میکند.
شتابدهنده تخصصی:
در کنار دسته عمومی شتابدهندههای تخصصی قرار دارند. این شتابدهندهها تنها استارتهایی را مورد ارزیابی قرار میدهند که به طور مشخص روی موضوع خاصی تمرکز داشته باشند. شتابدهندههای تخصصی با انتخاب یک حوزهی مشخص به طور خاص و متمرکز بر روی همان حوزه فعالیت میکنند.
غالبا از بین انواع شتابدهندهها ، نوع اول بیشتر در اکوسیستمهای استارتاپی نوپا ایجاد میشود و به مرور که این اکوسیستم گستردهتر میشود، طبعا شتابدهندههای خصوصی با محوریت حوزههای مشخصتری شکل خواهند گرفت.
شتابدهنده سازمانی:
در اکوسیستم استارتاپی،ما شتابدهندهها را به عنوان مراکز کمک به رشد استارتاپها میشناسیم.
برخی موارد، سازمانها نیز وارد این حیطه شده و بر اساس حوزه فعالیت خود یک شتابدهنده راهاندازی میکنند.
شتابدهنده آنلاین:
با پیشرفت فناوری دیجیتال و قوت گرفتن ارتباطات در فضای آنلاین، دسته دیگری به انواع شتاب دهندهها اضافه شد
شتابدهنده آنلاین خصوصا طی دو سال اپیدمی ویروس کرونا بر ضرورت ارتباطات دیجیتالی تأکید میکند، به عنوان یکی از گزینههای قابل توجه در فرایند شتابدهی مطرح شده است.
نحوه عملکرد انواع شتابدهنده:
- گزینش
- آموزش، منتورینگ و توسعه عملکرد
- روز ارائه
- ادامه فرایند شتابدهی
برنامه شتابدهی در شتابدهنده شامل 5 وژگی مهم و متمایز با سایر سرمایهگذارها میباشد:
- فرآیند ثبت نام آزاد اما به رقابت بشدت بالا
- دریافت بخشی از سهام در ازای سرمایهگذاری
- تمرکز اصلی بر تیم است نه افراد
- دورههای منتورینگ فشرده و کوتاه مدت
- توجه به استارتاپها به جای شرکتها
امروزه تعداد شتابدهندهها در سراسر دنیا با شیب مثبت رو به افزایش هستند، اما تنها تعداد کمی از آنها این 5 ویژگی را به طور همزمان دارند.
تفاوت شتابدهنده با مراکز رشد (انکوباتور)
از آنجا که هر دوی این مجموعهها در جهت رشد و رونق استارتاپ حرکت میکنند و امکانتاتی را در اختیار آنان قرارمیدهند، بسیاری از مواقع ممکن است افراد این دو مفهوم را با هم اشتباه بگیرند و تفاوت میان این دو را ندانند به همین منظور در ادامه به بررسی تفوتهای میان این دو گروه خواهیم پرداخت:
یک پله قبلتر:
مراکز رشد یک مرحله قبل از شتابدهندهها هستند. در واقع شتابدهندهها استارتاپهایی را برای سرمایهگذاری انتخاب میکنند که به سطح از بلوغ نسبی رسیده و مدل کسبو کاری مشخصی داشته باشند. اما پیش از این مرحله مادامی که مجموعه نوپا استارتاپی در مراحل اولیه است و هنوز ایده خود را به محصول تبدیل نکرده باشد، مراکز رشد وارد میدان شده و به ایشان کمک میکند.
مدت زمان کوتاهتر:
زمان استقرار یک استارتاپ در شتابدهنده معمولا مدت زمان کوتاهتری به نسبت مراکز رشد میباشد به این صورتکه یک مجموعه استارتاپی مدت زمان 6 ماه تا 1 سال میتواند در شتابدهنده بماند اما بین 1 تا 5 سال در مراکز رشد میتواند مستقر شود.
سرمایهگذاری و انتقال سهام
شتابدهندهها روی تیمها سرمایهگذاری نمیکنند، بلکه فرآیند پیدا کردن سرمایهگذار و جذب سرمایه را برای کسبوکار تسهیل میکنند. و در قبال خدمات خود صاحب بخشی از سهام استارتآپ میشوند اما مراکز رشد در نهایت در ازای خدماتی که ارائه میدهند صاحب سهام نخواهند شد و فرآیند تامین سرمایه استارتآپها را از طریق دانشگاهها و سازمانهای توسعه اقتصادی به انجام میرسانند.
شتابدهندهها چگونه کار میکنند؟
روز دمو (روزی که فناوران در مقابل رزیابان از طرح و محصول خود دفاع میکنند) که بسیار روز سرنوشتسازی برای یک مجموعه نوپا به حساب میرود میتواند سه نتیجهی متفاوت برای تیم داشته باشد:
- جذب سرمایه: این پیشامد بهترین سناریوی ممکن برای اعضای تیم میباشد. در صورتی که از نظر ارزیابان حاضر در جلسه پتانسل و فاکتورهای لازم را داشه باشد دمو دی میتواند منتج به سرمایهگذاری شود.
- مردودی ایده: در صورتی که طرح نتواند سرمایهگذاران را مجذوب کند، ایناتفاق تلخ رخ میدهند.
- فرصتی دوباره: رد یا جذب سرمایهگذار تنها سناریوهای ممکن نیستند و حالت سومی هم وجود دارد. در بعضی از مواقع، ایده اولیه مورد توجه سرمایهگذار قرار میگیرد اما طرح به پختگی لازم نرسیده است. در این حالت ارزیابان به اعضای تیم فرصت میدهند تا دوباره با کمک شتابدهنده، ایرادات و نواقص را رفع کرده و پس از یک بازه زمانی دوباره آن را ارائه کنند.