ارزیابی وضعیت تولید و ریسک‌های همراه با آن گام مهمی در مسیر توسعه کسب‌وکار است که در دهه‌های گذشته مورد توجه قرار گرفته است. اگرچه در اغلب موارد ارزیابی‌های مربوطه به خوبی اجرا شده‌اند اما هیچ کدام از یک سیستم سنجش کمی واحد پیروی نکرده‌اند. این ارزیابی‌ها عموما متناسب با گام‌های توسعه فناوری اجرا نشده‌اند و مخصوصا در مراحل ابتدایی کسب‌و‌کار مورد توجه قرار نگرفته‌اند. علاوه بر این تعداد این نوع ارزیابی‌ها در دهه‌های اخیر کاهش یافته است. در نتیجه هزینه‌های مربوط به تولید و ریسک‌های همراه با آن برای کسب و‌کارها افزایش پیدا کرده است.

راهکار پیشنهادی استفاده از سنجه‌های بلوغ هدف برای اندازه‌گیری ریسک های مربوطه در نقاط عطف  A و B و C و در حالت تولید با تمام ظرفیت ۴ است. این نقاط در گام‌های سطوح آمادگی فناوری و تولید تعریف می‌شوند. در واقع ارزیابی کمی و کیفی در تمامی گام‌های TRL یا MRL توسط ناظران پروژه، هزینه و زمان زیادی را می‌طلبد و باید گام‌های کمتری برای ارزیابی در نظر گرفته شوند. نقاط عطف برای پاسخگویی به این نیاز تعریف شده اند. سنجه سطح آمادگی تولید (MRL) در کنار سنجه سطح آمادگی فناوری و در واقع بر پایه آن تعریف می‌گردد تعریف این سنجه می‌تواند به تبدیل یک فناوری به کسب و کار پایدار و مدیریت ریسک‌های موجود در آن کسب و کار کمک شایانی کند.

سنجه MRL چیست؟

سنجه MRL در واقع یک مقیاس و زبان قابل اندازه‌گیری برای ارزیابی و بررسی ریسک‌ها و بلوغ یک کسب و کار است با استفاده از سنجه MRL میتوان فناوریها، مولفه ها پروسه های تولید سیستمها یا زیرسیستمهای تولید را ارزیابی و سازماندهی کرد. نوشتار پیش رو به معرفی مفهوم MRL  و روشهای مرسوم تعیین آن می پردازد. مطالعه این سنجه برای مدیران مجموعه های دانش بنیان و نوپا، تنظیم‌گران و تسهیل‌گران در حوزه توسعه فناوری و به صورت کلی تمام کسانی که به هر نحوی به دنبال حمایت یا توسعه کسب‌وکارهای فناورانه در کشور هستند، پیشنهاد می‌شود.

 

۱- مقدمه

طبق تجربیات حاصل از توسعه پروژه های نظامی، صنعتی و پژوهشی در ناسا وزارت دفاع آمریکا و سایر سازمانهای پیش رو آمریکایی مشخص شد که هزینه ساخت یک سیستم برای اولین بار به مراتب بیشتر از هزینه واقعی آن است و و زمان بسیار طولانی تری میطلبد در واقع با انتقال پروژه از فاز توسعه و اثبات فناوری به فاز ،تولید، میلیاردها دلار هزینه اضافی به سازمان تحمیل میشود عدم توجه به فرآیندها و محدودیت های تولید در فاز برنامه ریزی و طراحی، مدیریت ضعیف تأمین کننده ها و کمبود دانش تولید در میان نیرویکار از جمله مهم ترین دلایل این امر است.

برنامه ریزی های ابتدای پروژه ریسکهای تولید را شناسایی و برطرف نمی کند این ریسکها همراه پروژه میمانند، به مرور زمان جدی تر و حادتر میشوند و در نهایت تولید محصول را مختل می کنند. در نتیجه فقدان دانش در حوزه تولید باعث تصمیم گیری اشتباه در نقاط کلیدی توسعه طرح میشود و در نهایت منجر به افزایش هزینه تولید و شکست تولید در کسب و کارها میگردد MRL سنجه ای است که می تواند ریسک ها و چالشهای توسعه کسب و کار و تولید را مدیریت کند. برای آشنایی بیشتر با MRL و سازوکار تعیین آن در پروژه های اکتساب، مفاهیم پرکاربرد این حوزه در ادامه ارائه

می گردند..

 

۱-۱-استراتژی اکتساب و ارتباط با توسعه کسب‌وکار

استراتژی اکتساب (AS) یک مبنا برای کلیه فعالیت‌ها و فرآیندهایی است که به طور مداوم در چرخه عمر یک پروژه تکامل می‌یابند تعیین استراتژی اکتساب مطلوب باعث کاهش ریسک ،فنی، شناسایی مجموعه فناوری‌های مناسب برای ساخت و تولید سیستم و تعیین فناوری‌های کلیدی در نمونه‌های اولیه می‌شود. نتایج حاصل از ارزیابی امکان سنجی تولید که از آنالیز برنامه‌های جایگزین به دست می‌آید مبنای تعیین فاکتورهای موفقیت به عنوان ورودی‌های اصلی AS است. AS در واقع به دنبال ارزیابی پتانسیل صنعتی فناوری‌ها و روش‌های ساخت و تولید در قالب یک برنامه جامع و یکپارچه است که رویکرد کلی کسب‌و‌کار را مشخص می‌کند و استراتژی‌های تجاری فنی و پشتیبانی را شرح می‌دهد. منظور از پتانسیل‌های صنعتی توانایی‌های عمومی و فردی در مجموعه برای طراحی توسعه تولید، نگهداری و مدیریت محصولات است AS این اطمینان را به صاحبان کسب‌و‌کار می دهد که پتانسیل صنعتی موجود متناسب با هزینه پروژه زمان‌بندی پروژه و اهداف عملکردی مربوطه است. تعیین استراتژی اکتساب عموما در سه نقطه عطف A و B و C اتفاق می‌افتد. این سند عموما شامل بخش‌های زیر می‌گردد:

 

قابلیت های پایه صنعتی و فناورانه

– طراحی

– هزینه و تأمین بودجه

– مواد

کنترل و ظرفیت فرایند

– مدیریت کیفیت

– پرسنل تولید

– امکانات

– مدیریت ساخت

 

1-2- فاکتورهای موفقیت در مسیر توسعه کسب‌وکار

سیاست‌های کلی در فرایند اکتساب باید بر تعیین فاکتورهای موفقیت در فرآیندهای تولید تاکید داشته باشد. کلیه بررسی های فنی مهندسی سیستم باید قبل از نقاط عطف مشخص مطابق با مفاد استراتژی اکتساب اجرا گردد. مفادی از قبیل سیستمهای جایگزین طراحی اولیه، فناوریهای مهم و … باید قبل از هر نقطه عطف بررسی شوند. فاکتورهای موفقیت به ارزیاب کمک میکنند تا موارد فوق الذکر را با جامعیت و دقت بیشتری بررسی کند.

 

۲- تعریف MRL

در کنار ریسک‌های همراه با فناوری‌های نابالغ (ریسک فنی) همواره ریسک‌هایی در رابطه با فرآیندهای تولید نامشخص مبهم یا نابالغ وجود دارند که باید در نقاط عطف به کمک استراتژی اکتساب ارزیابی شوند مفهوم سطح آمادگی تولید و سطح آمادگی فناوری در کنار هم می‌توانند به مدیران کسب‌وکار برای مقابله با این ریسک‌ها کمک کنند.

این سنجه‌ها همچنین به فعالان حوزه توسعه کسب‌وکار کمک خواهد کرد تا مسیر توسعه کسب‌وکار و تولید را رصد کنند و اشتباهات احتمالی را رفع کنند.

MRL یک سیستم اندازه‌گیری و زبانی مشترک برای ارزیابی بلوغ و ریسک‌های تولید است. سطوح MRL مشابه با TRL بر اساس یک سیستم شماره گذاری طراحی شده‌اند. سطوح MRL تقریبا منطبق بر سطوح TRL است. برخلاف TRL دستیابی به سطح آمادگی بالاتر بیشتر نیاز مطلق یک پروژه برای ادامه مسیر خود نیست اگرچه این سنجه در مقوله مدیریت ریسک کاهش هزینه و تصمیم گیری دقیق حائز اهمیت است و همواره باید در کنار سایر فاکتورها بررسی شود.

سطح آمادگی ،تولید ۱۰ سطح دارد که با ۹ سطح آمادگی فناوری سازگار شده است. شایان ذکر است سطح نهایی (10 MRL) به دنبال بهبود مداوم سیستم‌های تولید و پتانسیل مربوط به آن است. در ادامه به شرح سطوح ۱۰ گانه MRL می پردازیم:

1 MRL شواهد اولیه تولید شناسایی شده اند (تعیین مفاهیم مقدماتی تولید) تمرکز سطح ۱ این است که کمبودها و فرصت‌های تولید برای دستیابی به اهداف برنامه را تعیین کند. این سطح باید در سطح آمادگی فناوری حداقل ۲ بررسی شود.

2 MRL – مفاهیم تولید شناسایی شده اند انجام مطالعات بنیادی در راستای تعیین نیازهای واقعی در این سطح به دنبال تشریح مفاهیم تولیدی جدید هستیم. تحقیقات کاربردی بر اساس تحقیقات پایه‌ای آغاز می‌شوند و راه حل‌هایی را برای رفع نیازهای موجود تعیین می‌کنند. این سطح باید در سطح آمادگی فناوری حداقل ۲ بررسی شود.

3 MRL – اثبات مفهوم تولید اجرا شده است اثبات مفاهیم تولید به وسیله تست‌های آزمایشگاهی این سطح به دنبال اعتبار سنجی مفاهیم تولید از طریق آزمون‌های تحلیلی یا آزمایشگاهی است. مواد و فرآیندهای مورد نیاز برای تولید از لحاظ در دسترس بودن و قابل تولید بودن بررسی می‌شوند اما ارزیابی و بررسی بیشتر مورد نیاز است. مدل‌های سخت افزاری آزمایشی در یک محیط آزمایشگاهی توسعه یافته‌اند که ممکن است دارای عملکرد محدود باشند. این سطح باید در سطح آمادگی فناوری حداقل ۳ بررسی شود.(TRL3)

4 MRL – قابلیت تولید فناوری در محیط آزمایشگاهی این سطح به عنوان یک معیار خروج از مرحله تجزیه و تحلیل راهکار (MSA) تعریف می‌شود و نزدیک به زمان تصمیم‌گیری در نقطه عطف .A است. فناوری‌ها در این سطح باید حداقل به TRL4 رسیده باشند این سطح نشان می‌دهد که فناوری‌ها آماده ورود به مرحله بلوغ فناوری و کاهش ریسک هستند. در این مرحله سرمایه گذاری‌های مورد نیاز برای توسعه فناوری‌های مربوط به فرآیند تولید برآورد می‌گردد. ریسک‌های تولید برای ساخت نمونه های اولیه مشخص شده و برنامه های کاهش ریسک در دست اجراست. هزینه های تولید مواد و نیازهای ویژه شناسایی شده اند و عدم قطعیت هزینه به صورت کمی محاسبه شده است. پارامترهای بازده پروژه و هرگونه ابزار ویژه هندلینگ ویژه، مجموعه مهارتهای تولیدی و نیازهای نیروی کار و دسترسی به امکانات در این سطح تعیین می گردد.

5 MRL – قابلیت تولید مولفه‌های نمونه اولیه در محیط مرتبط با تولید در این سطح ارزیابی پایگاههای صنعتی برای شناسایی منابع توليد بالقوه آغاز شده است. استراتژی تولید برای نقطه عطف A تهیه شده است. استراتژی اکتساب توسط توسعه دهنده فناوری اصلاح شده و با برنامه مدیریت ریسک ادغام شده است شناسایی فناوریها و مؤلفه های حساس ( CTES کامل شده است. با تعیین داده های مورد نیاز برای تولید مولفه های نمونه اولیه، ارزیابی طرح برای تعیین خصوصیات کلیدی آغاز شده است. مواد نمونه اولیه در سطح مولفه در یک محیط مرتبط با تولید نمایش داده شده اند، اما بسیاری از فرایندها و مراحل تولید هنوز در مسیر توسعه هستند تلاش‌های توسعه فناوری تولید و همچنین ارزیابی های قابلیت تولید فناوری‌ها و مولفه‌های کلیدی آغاز شده است. برای آغاز این سطح فناوری‌ها باید حداقل به سطح آمادگی ۵ رسیده باشند.

سایر سطوح MRL را در مقاله بعد بررسی خواهیم کرد.

ما را در لینکدین همراهی کنید.